وقتی به سوغات‌های کشورمان فکر می‌کنیم گاهی سوال پیش می‌آید که تفاوت دو نوع شیرینی مشابه، گز و نوقا چیست. ما در این مقاله برای شما از این دو نوع شیرینی می‌گوییم تا به خوبی تفاوت آنها را متوجه شوید و سپس تصمیم بگیرید که کدامیک را دوست دارید تهیه کنید.
نوقا چیست؟
نوقا یک شیرینی بین المللی است که به شکل های مختلفی در همه جای دنیا پخته می‌شود. نوقا در اصل به اروپای مرکزی و خاورمیانه تعلق دارد. در ایران هم طرفداران زیادی دارد در ایران این شیرینی مربوط به تبریز است.
ترکیبات آن عبارتند از: نان میکادو، شکر، عسل یا شیره ، وانیل، سفیده تخم مرغ، کره، مغز پسته یا فندق. تخم مرغ از اصلی ترین ترکیبات نوقا به حساب می‌آید که علاوه بر ارزش تغذیه‌ای به دلیل وجود پروتئین ها، نقش مهمی در بافت این شیرینی دارد. این شیرینی بسیار خوشمزه می‌باشد.
نام محلی نوقا، لوکا است. این شیرینی در همه جای دنیا و ایران با طعم های مختلفی تهیه می‌شود. که از معروف ترین انواع نوقا ، گز اصفهان است. نوقا در تبریز انواع مختلفی دارد، نوع گردویی آن سنتی است. نوقا با طعم های وانیلی و کاکائویی نیز وجود دارد.
در تهیه این شیرینی از انواع مغز ها شامل: پسته _ بادام _ بادام زمینی _ استفاده می‌شود که نوقای آجیلی هم نوع دیگری از این شیرینی است این شیرینی در آداب و رسوم مردم تبریز جایگاه مخصوصی دارد و در مراسم شادی و سفره های عید از آن استفاده می‌شود. این شیرینی برای کودکان و حتی افراد مسن یک شیرینی مقوی به حساب می‌آید چون باعث تقویت بدن و تامین انرژی می‌شود.
گز چیست؟
گز از شیرینی های سنتی اصفهان است که مواد تشکیل دهنده آن شامل: گز انگبین، شکر، سفیده تخم مرغ، مغز پسته و بادام می‌باشد و مواد تشکیل دهنده آن باعث شده که دارای خواص زیادی باشد و مانند نوقا برای تقویت عمومی و افزایش انرژی بدن مفید است.
تاریخچه گز
اولین بار گز در شهر اصفهان توسط محمدعلی شکرچیان تولید شد. در زمان صفویه در مراسمی باشکوه برای بار اول گز سرو شد و مورد استقبال قرار گرفت. پس از آن به تدریج تولید صنعتی گز آغاز شد. شیرینی گز از انگبین گرفته می‌شود. انگبین شهدشیرینی است که به گز اصیل اصفهان شهرت داده است. شهد انگبین از درختچه‌ای به همین نام در نواحی خوانسار بدست می‌آید. این ماده ارزش غذایی زیادی به گز داده است.
شکل دیگری از نوقا وجود دارد که همان گز اصفهان است. طعم نوقا کمی شبیه به گز است اما تفاوت آنها در این است که گز کمی خشک است ولی نوقا حالت کشسان دارد. نوقا از شیرینی های قدیمی است.
از محبوب‌ترین نوقای تبریز، نوقای گردویی است. تنوع نوقا بسیار زیاد است ولی کلا در دو نوع نرم و سخت وجود دارد. اگر نوقا با عسل درست شده باشد نرم‌تر است و اگر با قند باشد سخت تر و شکننده تر است. شهرت نوقا آنقدر زیاد است که به کشورهای دیگر هم صادر می‌شود.
نوعی دیگری از نوقا وجود دارد که آجیلی می‌باشد که مغز دانه‌های خوراکی در آن استفاده می‌شود، البته گز آجیلی هم وجود دارد که مدل برش و طعم آن متفاوت‌تر از نوقا می‌باشد. گز ایران از دو قطب گز اصفهان و گز تبریز تامین می‌شود.
این شیرینی اصیل و سنتی دارای مدل‌های متفاوتی است مثل گز مغز دار و بی مغز که در طعم‌های گوناگون صنعتی و سنتی تولید می‌شود. تفاوت موجود در این دو مدل از گز و نوقا در نوع مغزیجات آن است. در گز آجیلی مخلوط انواع مغزها وجود دارد در حالی که در گز نوقا در نوع ساده بی‌مغز یا مغز دار و گردویی و پسته‌ای وجود دارد.
نوقا در طعم های شکلاتی و کاکائویی و زعفرانی و بدون مغز هم تولید می‌شوند، در صورتی که در گز ها اینطور نیست و بیشتر از مغزها استفاده می‌شود.
گز و نوقا تقریبا شبیه هم هستند اما طعم آنها با هم فرق دارد. در نوقا بیشتر گردو استفاده می‌شود. از آنجا که نوقا مواد کمی دارد با تغییرات جزئی می‌توان طعم و بوی آن را عوض کرد. مثلا اگر در یکی پسته و در دیگری بادام استفاده شود دو طعم متفاوت به وجود می‌آید.
در شیرینی نوقا دو لایه نان میکادو در بالا و در قسمت پایین شیرینی به کار می‌رود اما در گز این نان کاربرد ندارد، در گز، پسته و بادام بیشتر استفاده می‌شود اما در نوقا بیشتر از مغز گردو استفاده می‌شود، نوقا از گز بزرگتر می‌باشد و عطر دلنشینی دارد ولی روی هم رفته نوقا از خانواده گز است.
نوقا (نوگات) ایتالیایی کلاسیک، نوعی شیرینی است که از سفیده، قند و یا عسل و آجیل درست می شود. در دستورالعمل سنتی تورون، آبنبات شیرین شده با عسل با طعم های پرتقال و بادام طعم دار شده و همراه با بادام برشته می شود. جالب است بدانید در ایتالیا این یک میان وعده محبوب و خوشمزه محسوب می شود. همچنین نوقا در اسپانیا غذای کریسمس است.
اولین و متداول ترین نوع نوقا، نوقا سفید یا نوقا ایرانی است. همان گز در ایران که در اسپانیا تورون گفته می‌شود. این شیرینی با سفیده و عسل زده شده درست می شود. معمولا در نوقا از آجیل های بو داده (بادام، گردو، پسته، فندق و آجیل ماکادامیا) استفاده می شود. معمولا دو طرف نوقا دو لایه نازک از ویفر قرار می‌دهند و برش‌های آن در اندازه ۱۰×۵×۵ سانتی‌متر بریده می‌شود. اندازه نوقا معمولا از گز بزرگتر است.
دوم نوگات قهوه ای است که در فرانسه بسیار رایج است. که بدون سفیده تخم مرغ ساخته می شود و دارای بافتی سفت تر، اغلب ترد از گزاست. نوقا اروپایی فرانسوی هیچ نوع شیر یا مواد تشکیل دهنده پودر شیر ندارد. این ماده کاملاً با افزودن شکر یا عسل به سفیده و پاشیدن بادام یا آجیل روی آن درست می شود. در این نوع نوقا، شربت شدیدا جوشانده وهوادهی می شود. این شربت دارای چربی می باشد و بوسیله افزودن ترکیبات کف کننده پایدار می شود.
تمامی این دستورالعمل ها، متشکل از شربت ساکارز و ذرت است که همراه با سفید تخم مرغ، پروتئین سویا هیدرولیز شده و با ژلاتین هوادهی می شود. در بعضی موارد ممکن است شامل چربی های گیاهی و پودر شیر باشد. انواع نوقا به طور معمول با آجیل، کارامل یا شکلات ترکیب می شود.
در این مقاله در مورد اینکه گز و نوقا هر کدام چه هستند صحبت کردیم. همچنین از شباهت ها و اختلاف های آنها گفتیم. اکنون بهتر می توانید تصمیم گیری کنید که کدامیک را برای خود یا عزیزانتان تهیه کنید. امیدواریم از آنچه خواندید لذت برده باشید.